اینجا ماسوله آذربایجان است - مجله کامپیوتر

به گزارش مجله کامپیوتر، روستای زنوزق(زنوزاغ) مشهور به ماسوله آذربایجان در شمال غربی آذربایجان شرقی واقع شده است که در نوع خود بی نظیر بوده و در صورت توجه، می تواند به عنوان مقصد گردشگری مسافران داخلی و خارجی صندلی ویژه ای برای خود باز کند.

به گزارش مجله کامپیوتر، زنوزق را باید با خانه های پلکانی آن که زنجیروار به هم پیوند خورده و طبیعت را به زندگانی پیوند زده اند شناخت، این روستای زیبا با طبیعت دل انگیز و همچنین بافت ارزشمند خود در میان 10 روستای پلکانی کشور قرار داشته و گاه به عنوان بزرگترین روستای پلکانی ایران نیز معرفی می گردد.

هرچند این روستای پلکانی به عنوان ماسوله آذربایجان شهرت یافته، اما شاید بتوان گفت که در صورت مورد توجه قرار دریافت، بتواند نام خود را همپای ماسوله مطرح نموده و گردشگران بسیاری را به دامان پرمهر و زیبای خود بکشاند؛ چرا که این روستا هیچ کم از ماسوله ندارد.

از طبیعتی زیبا و بکر گرفته تا فضایی روح بخش و جان فزا، از خانه هایی با بافت روستایی و قدیمی گرفته تا چشمه ای روان در دل؛ و از مردمانی میهمان نواز و مهربان گرفته تا گورستانی تاریخی، همه و همه در زنوزق جمع شده اند. اینجا حقیقتا بهشت گمشده دیگری در دل آذربایجان است که باید آن را دید و از نزدیک با زیبایی های آن عجین شد.

باغ هایی از درختان سیب، گردو، بادام و زردآلو... مناظر زیبایی به این روستا بخشیده است، به همین جهت خشکبار از جمله سوغات این روستا بوده و تقریبا در تمامی خانه های روستا این میوه و خشکبار آن یافت می گردد. مردم روستا نیز زمانی که متوجه حضور گردشگران در معابر روستایی می شوند با معرفی محصولات خود درصدد فروش برمی آیند، اما به حدی میهمان نواز هستند که دید مالی و درآمدزایی به گردشگران ندارند.

البته، باغداران روستا، در کنار سایر فعالیت های خود زنبورداری نیز نموده و این موضوع، عسل را به یکی از تولیدات اصلی روستا بدل نموده است؛ هرچند که غالب معیشت ساکنان روستا بیشتر به وسیله کشاورزی، باغداری و دامداری تامین می گردد اما این مردمان در حوزه زنبورداری، پرورش ماهی، گل محمدی و... نیز فعالیت می نمایند.

خانه های این روستا از مصالحی چون چوب، گل، خشت و سنگ ساخته شده و همچنین معابر و کوچه پس کوچه های آن نیز طی سال های گذشته توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان، سنگ فرش و خانه های روستا نیز جداره سازی شده است؛ این موضوع نیز زیبایی خاصی به روستا بخشیده و آن را بیش از پیش مهیای گشت و گزار پیاده روی نموده است. از این روست که معابر زیبا و درب های رنگی خانه ها منظره دل انگیزی به کوچه پس کوچه های این روستا داده است.

لباس های رنگارنگ و محلی بانوان زنوزقی

در این روستای زیبا، لباس های محلی بانوان نیز چشم نوازی نموده و پایبندی این مردمان غیور را بر فرهنگ و سنت خود می نمایاند؛ زنوزق را باید با لباس های رنگین و بلند گلدار، دامن چین دار و جلیقه مخصوص بانوان آن نیز شناخت، این روستا هنوز هم بوی فرهنگ و سنت می دهد و هنوز هم مردمانش فرهنگ اصیل لباس پوشیدن خود را فراموش ننموده اند.

دهیار زنوزق در این رابطه معتقد است که زنوزق اصالت خود را حفظ نموده و باید قدر آن را دانست، او با تاکید بر ضرورت سرمایه گذاری توسط میراث فرهنگی روی لباس های محلی این روستا، می گوید: هستند گردشگرانی که مجذوب این لباس های محلی شده و از دورترین نقاط کشور، چنین لباسی را سفارش می دهند؛ اما متاسفانه امکان دوخت و فروش آن در روستا ایجاد نشده است.

روستایی با مردمانی تحصیل نموده

این روستا، علاوه بر طبیعت، بافت ارزشمند و تاریخ و طبیعت بی نظیر خود، بسیاری از مردمانش دارای تحصیلات عالیه نیز هستند و به حق باید زنوزق را با مردمان تحصیل نموده آن نیز شناخت، طبق گفته های دهیار روستا که خود دانشجوی مقطع دکتری است، تقریبا تمامی خانواده های این روستا، فرزندانی با تحصیلات عالیه تربیت نموده و حتی تعدادی نیز فارغ التحصیل دانشگاه های برتر کشور هستند.

زنوزق، روستایی باقدمت تاریخی

این روستای زیبا بر روی کوهپایه های کوه قلعه ساخته شده و از همین رو به زنوزق یا زنوزاغ(زنوز داغ) مشهور شده است، می توان تاریخ را نیز در این روستا به نظاره نشست، چرا که آثاری از دوره ایلخانی و صفوی وجود داشته و به گفته اهالی نیز قدمت روستا با استناد به نقوش بعضی سنگ قبرها، تا دوره میتراییسم نیز تخمین زده می گردد، البته دهیار روستا که خود نیز تحقیقات بسیاری در باب روستا داشته، در این رابطه معتقد است: با توجه به جنس ماسه ای حجاری ها و نقوش سنگ قبرها، بعید به نظر می رسد که این سنگ ها از دوران میترائیسم باقی مانده باشد.

وجود گورستانی تاریخی در ورودی این روستا شاهدی بر این مدعاست و بی شک زیارت قبور آن خالی از لطف نخواهد بود.

اجرای طرح بهسازی در بافت ارزشمند زنوزق

مدیرکل بنیاد مسکن استان در گفت وگو با مجله کامپیوتر، در مورد طرح بهسازی روستای زنوزق می گوید: در روستاهای زنوزق، اشتبین و توتاخانه بناب در راستای صیانت از بافت باارزش و ایجاد بستر برای گردشگری، بازگشایی معابر انجام نشده و راستاها سنگ فرش و جداره سازی شده است.

حافظ باباپور با بیان این که بنیاد مسکن استان، در قالب این طرح، اقدام به کف سازی و جداره سازی معابر و همچنین ایجاد پیرنشین در درب خانه ها و... نموده است تا بافت ارزشمند و تاریخی روستا حفظ گردد، می افزاید: مطالعات لازم برای طرح بهسازی روستای زنوزق نیز در سال 82 شروع و عملیات اجرایی آن در سال 86 شروع شده است. این طرح در سال 92 به اتمام رسید.

وی با اشاره به هزینه شش میلیارد و 873 میلیون ریالی از منابع ملی در مطالعات و اجرای طرح بهسازی بافت باارزش روستای زنوزق، می گوید: این روستا می تواند به عنوان بستری مهم برای جذب گردشگر در استان مطرح گردد.

ضرورت اشغالزایی و گردشگرپذیر کردن روستای زنوزق

دهیار زنوزق نیز در گفت وگو با مجله کامپیوتر، با بیان این که جمعیت ساکن روستا نزدیک به یک هزارو 100 نفر در قالب 356 خانوار است، ادامه می دهد: تعداد جمعیت روستا ثابت نبوده و در روزهای تعطیل و آخرهفته جمعیت روستا دو برابر می گردد. همچنین زنوزق دارای جمعیت سیال شبانه و روزانه بوده و تعداد افراد در شبانه روز متفاوت است.

توحید پروری با تاکید بر این که روستای زنوزق نتوانسته پتانسیل ها و ظرفیت هایش را آن گونه که باید توسعه دهد و تنها اقدام صورت گرفته در این رابطه نیز احداث اقامتگاه بوم گردی است، می افزاید: نیروی جوانی هم وجود ندارد تا در بخش گردشگری سرمایه گذاری و فعالیت کند؛ هم چنین نگاه مردم روستا به گردشگر نیز یک نگاه تجاری نیست و با درآمدزایی از این طریق آشنایی ندارند.

وی در این رابطه بیان می نماید: دو سال پیش میراث فرهنگی استان در قالب کارگاه توانمندسازی جوامع محلی، آموزش هایی در مورد درآمدزایی از راه گردشگری به مردم روستا ارائه داد، اما این اقدام با برنامه منظمی انجام نشده و ثمره ای هم نداشت؛ دهیاری منطقه نیز زمان، توان و پرسنل کافی برای ارائه آموزش ها را ندارد.

دهیار زنوزق با بیان این که صرفا معماری قدیمی خانه های یک سوم از سکنه روستا باقی مانده است، می افزاید: اکنون سن روستا سالخورده بوده و جوانان به علت نبود شغل مناسب با تحصیلات خود از روستا مهاجرت می نمایند، از این رو توجه به امر اشتغال در این روستا بسیار مهم است، چراکه یک منطقه هر قدرهم زیبا باشد اما اگر درآمد و معیشتی در آن وجود نداشته باشد ساکنان آن به سایر نقاط کشور مهاجرت خواهند کرد.

وی تمرکز فعالیت های پژوهشی و علمی در مناطق مرکزی و شهری را یکی از دلایل عمده پیشرفت نکردن روستاها عنوان نموده و می گوید: نیروهای جوان تحصیل نموده زمانی که زمینه پیشرفت را در این روستا نمی بیند به مناطق دیگری که شغل هایی مرتبط با تحصیلاتشان دارد، مهاجرت می نمایند؛ همچنین شهرزدگی روستایی نیز عامل دیگر نماندن جوانان در روستا است که بخاطر تبلیغات رسانه ها به یک معضل تبدیل شده است.

وی در این رابطه اضافه نمود: وجود شهرک صنعتی مرند و کارخانه های دیگر جوابگوی حجم بالای نیروهای متخصص منطقه نیست در واقع بیشتر جوانان ما مهارت و تخصص دارند اما زمینه ای برای عملی کردن و به کار بستن تخصص خود در این منطقه نمی یابند.

بعضی از اهالی این روستا مطالباتی نیز داشتند که راه اندازی مجدد اتوبوس راستا زنوزق-مرند، اعطای اعتبار لازم برای بهسازی خیابان روستا، ساماندهی چشمه های روستا و همچنین تکمیل سنگ فرش و جداره سازی در بعضی نقاط روستا از جمله آن بود.

مهدی وفادار، رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان مرند در رابطه با تکمیل طرح بهسازی این روستا به مجله کامپیوتر گفت: حدود 90 درصد طرح اجرا شده و صرفا بخش های اندکی از آن باقی مانده که به محض تامین اعتبار، بخش های باقی مانده نیز انجام خواهد شد.

روستای زنوزق ظرفیت های گردشگری بسیاری داشته و درصورت ایجاد بسترها و آموزش های لازم می تواند همنام با ماسوله برای خود جایگاهی در مقاصد گردشگری ایران باز نموده و علاوه بر ایجاد معیشت پایدار برای مردم روستا، گردشگران داخلی و خارجی را نیز به دامان پرمهر خود بکشاند.

بر اساس این گزارش، روستای زنوزق(زنوزاغ) به وسیله جاده ترانزیت مرند-جلفا و از شهر زنوز قابل دسترسی است. این روستا در فاصله 5.1 کیلومتری شهر زنوز قرار گرفته و از شرق به روستا کردلر، از غرب به روستای درق و از جنوب غرب نیز به شهر زنوز محدود می گردد.

گزارش از: مهری هاشم زاده- خبرنگار مجله کامپیوتر در آذربایجان شرقی