چالش اصلی آمریکا در مواجهه با ایران چیست؟ - مجله کامپیوتر

به گزارش مجله کامپیوتر، پایگاه خبری-تحلیل نشنال اینترست در گزارشی، چالش اصلی دولت آمریکا در مواجهه با ایران را توهمات و مفروضات غلطی دانست که بر ذهن بسیاری از سیاستمداران آمریکایی در رابطه با ایران، سایه افکنده است. مفروضاتی که در عمل منجر به فراوری رویه ها و سیاست های اشتباه در قبال ایران می شوند.

نشنال اینترست در این رابطه می نویسد: در شرایط کنونی، مذاکرات هسته ای وین با شرکت ایران و دیگر طرف های بین المللی برجام (بدون حضور مستقیم آمریکا) در جریان است و بنا بر آنچه منابع مطلع گزارش داده اند، پیشرفت های قابل توجهی را نیز تجربه نموده است. در چهارچوب مذاکرات مذکور به طور خاص مسائلی نظیر لغو تحریم ها علیه ایران و همچنین ترتیب و کیفیت انجام تعهدات ایران و آمریکا، در حال بحث و آنالیز است.

جو بایدن رئیس جمهور آمریکا تا به امروز بار ها و بار ها از تمایل کشورش جهت بازگشت به توافق هسته ای برجام خبر داده و تاکید نموده که در این زمینه، اراده عملی نیز دارد. اگرچه وی و مشاور امنیت ملی او یعنی جیک سالیوان چندین مرتبه از ضرورت طرح مسائل گسترده تر با ایران (ورای مساله هسته ای این کشور) در چهارچوب توافق برجام سخن گفته اند با این حال، ایران قویا با این مساله مخالفت نموده و مذاکرات در وین را صرفا محدود به مساله هسته ای خود می داند.

به گزارش مجله کامپیوتر، با این همه، همزمان با پیشرفت مذاکرات هسته ای ایران در وین، بار دیگر همان دغدغه های سابق مبنی بر اینکه اگر تحریم های ایران لغو شوند چه خواهد شد؟ مطرح شده و می گردد. پیشتر دولت ترامپ مدام استدلال می کرد که ایران منابع اقتصادی آزاد شده از توافق برجام را علیه منافع ملی آمریکا به کار می گیرد. او به طور خاص به توسعه برنامه موشکی، هسته ای و گسترش نفوذ منطقه ای ایران اشاره داشته است. ترامپ دقیقا با استناد به همین بهانه، از توافق برجام در سال 2018 خارج شد و تحریم های گسترده ای را علیه تهران وضع کرد. با این حال، حقایق حاکی از این هستند که تمامی این موضوعات، اغراق هایی بیش نبوده اند.

آیا حمایت ایران از گروه های نیابتی اش، پر هزینه است؟

بر خلاف آنچه تصور می گردد، ایران احتیاج به منابع اقتصادی چندانی جهت حمایت از نیرو های نیابتی خود در خاورمیانه ندارد. کالین کال در جلسه استماع مربوط به تایید صلاحیتش به عنوان معاون وزیر دفاع آمریکا می گوید: واقعیت ناراحت کننده برای دولت آمریکا این است که حمایت ایران از گروه های نیابتی و متحدش، چندان برای این کشور هزینه زا نیست.

در این راستا، دولت ترامپ در جریان ارائه یک ارزیابی از میزان هزینه های ایران در حمایت از گروه های نیابتی اش در فاصله سال های 2012 تا 2018 به این مساله اشاره نمود که ایران به طور سالانه حدودا دو تا سه میلیارد دلار در این زمینه هزینه نموده است. امری که مبلغِ چندان زیادی نیست، اما تهران توانسته منافع و نتایج قابل توجهی را با استفاده از اهرم نفوذ منطقه ای خود در مواجهه با غرب و مخصوصا آمریکا در دست داشته باشد.

باید توجه داشت که در این میان نکته اساسی این است که ایران با وجود تحریم ها و یا بدونِ وجود آن ها، عملا بار چندانی را در حمایت از گروه های مورد حمایت خود، بر دوشش احساس نمی کند. همین مساله یکی از نمود های اساسی تاب آوری دفاعی و امنیتی ایران در منطقه خاورمیانه است. از سویی، نوع رفتار دولت آمریکا با ایران نیز موجب شده تا حتی در سال 2015 که توافق برجام امضا شد، ایرانی ها طعم لغو تحریم ها علیه خود را نچشند و همین مساله عملا بود و نبود برجام را برای آن ها تبدیل به امری بی معنی نموده است.

آیا لغو تحریم های برجامی، موجب جهش در توسعه برنامه موشکی و تسلیحاتی ایران شده است؟

این ادعا که انعقاد توافق برجام در سال 2015 موجب شده تا ایران از منابع اقتصادی آزاد شده خود جهت توسعه جهش گونه برنامه موشکی و تسلیحاتی اش استفاده کند، اساسا غلط و نادرست است. ایران در منطقه خاورمیانه واقع شده که همیشه یکی از پرتنش ترین مناطق در دنیا بوده و درست به همین دلیل است که سال هاست این کشور به مسائل نظامی و امنیتی، با اولویت ویژه می نگرد.

از سویی، طرف های غربی با مضطرب کردن کشور های عرب حاشیه خلیج فارس (علیه ایران)، عملا یک رقابت تسلیحاتی را در منطقه به راه انداختند که این مساله باز هم اولویت های دفاعی-امنیتی برای ایران را به مساله ای مهم تبدیل نموده است. در این چهارچوب، هزینه های ایران برای توسعه موشک های بالستیک خود، کاملا منطقی به نظر می رسد. این مساله مخصوصا با توجه به اینکه ایران به دلیل تحریم ها قادر به تقویت نیروی هوایی خود نیست، بیش از پیش از اهمیت برخوردار می گردد. به طور کلی باید گفت اساسا برجام و منابع اقتصادی آزاد شده از آن، تاثیر چندانی در رویکرد های ایران به مسائل دفاعی و امنیتی نداشته است و این مسائل همیشه با توجه به شرایط خاص ایران در منطقه خاورمیانه، از اهمیت برخوردار بوده اند.